Hoe een Fries in Vriezenveen geheel tot ontplooiing kwam

Harmen Sytstra was een intelligente man met een brede interesse voor tal van verschillende onderwerpen. Wat hij ook deed, hij deed het met liefde en een tomeloze inzet, zowel tijdens zijn loopbaan als ook na zijn pensionering.

 De Fries Harmen Sytstra (*1881), werd per 1 februari 1917 aangesteld als hoofdonderwijzer van de openbare Middenschool. Toen enkele jaren later, in 1924, de RK school openging en er 40 van de ca.70 leerlingen naar deze school overgingen, besloot men tot sluiting van de Middenschool. Bij raadsbesluit werd Sytstra nu benoemd tot hoofdonderwijzer van de openbare lagere Koningin Julianaschool aan het Westeinde. Hij verhuisde daarvoor met zijn gezin naar de voor de school gelegen onderwijzerswoning. Na 25 jaar werkzaam te zijn geweest als hoofdonderwijzer te Vriezenveen ging hij in 1942 met pensioen. Ook na zijn pensioen bleef hij in Vriezenveen wonen. Hij overleed in 1958 en is op de algemene begraafplaats te Vriezenveen begraven.

 Naast de reguliere vakken gaf meester Sytstra bijles in alle andere mogelijke vakken. Hij was bijzonder geïnteresseerd in wiskunde, Esperanto en het Zuid-Afrikaans. Hij schreef brieven aan personen, verspreid over de hele wereld. Zijn kleinkinderen beschikken nog steeds over door hem geschreven brieven. Elke week haalde hij een leerling voor de klas, die vervolgens geblinddoekt met een potlood een punt op de kaart van Europa moest prikken. Meester Sytstra schreef vervolgens een brief naar het hoofd van de school in de aangewezen plaats. Waarschijnlijk is op deze wijze een langdurig schriftelijk contact (1920-1956) ontstaan met de Duitse Hanz Zehtner.

 Meester Sytstra was ook erg muzikaal. Hij speelde piano, trompet en trombone en hij gaf daarin ook les. Als botanicus was hij bovendien een fervent verzamelaar van nog niet bekende grassoorten. Ook vroeg hij zijn leerlingen om iedere maandag een plantje mee te nemen naar school. Als bleek, dat het een onbekende soort betrof, dan bleef de naam van de leerling een week lang op het bord staan. De gegevens werden verzameld en daarna opgenomen in het boek "Flora van Vriezenveen en omgeving". Hierin werden de planten uitvoerig beschreven met vermelding van hun Vriezenveense naam, de naam van de leerling en de plaats, datum en tijdstip van de vondst.

 Harmen Sytstra was destijds één van de weinige personen in Vriezenveen die in het bezit was van een fototoestel, een Lyca. Om die reden werd hij vaak gevraagd om bijzondere gelegenheden op beeld vast te leggen. Sytstra richtte samen met de firma Jansen en Tilanus de lokale bibliotheek op. Verder bouwde deze altijd actieve man een radio; maakte hij verslagen van schoolreisjes; was hij penningmeester van de Oranjevereniging en schreef hij ooit ook nog een toneelstuk. Hij maakte een gedetailleerde kaart van de handelsroute die de Rusluie volgden naar Sint Petersburg. Deze kaart hing vroeger in de klas en is nu te bewonderen in het Historisch Museum. Een mooie aanleiding om het Museum eens, zodra het weer kan, te komen bezoeken! 

Historisch Museum Vriezenveen 
Gert Pape en André Idsinga