Peddemorsboerderij = museumboerdeij

 

Vriezenveen is in de verre historie ontstaan als een boerendorp. Het boerenbedrijf ging over van geslacht  op geslacht en meerdere boerderijen kenden vaak een bestaan van enkele eeuwen .De laatste eeuw echter was er één van vernieuwing en schaalvergroting in de agrarische sector.  Hierbij zijn veel historische en beeldbepalende boerderijen verloren gegaan. Slechts één is er in Vriezenveen bewaard gebleven: de Peddemorsboerderij.

In jaren '50 en '60 zijn er door de ruilverkaveling en de modernisering van de landbouw veel oude boerenhoeven verdwenen.  Vanaf 1962 mag de Peddemorsboerderij zich er in verheugen het oudste bestaande erf van Vriezenveen te zijn. Uit een document blijkt dat de Peddemorsboerderij in 1680 al bestond. De Peddemorsboerderij  heeft dus een aantoonbare historie van 340 jaar.

De Peddemors boerderij is voorzien van een zadeldak, heeft een houten geveltop en vensters met kalfroede verdeling en halve luiken. De houten geveltop is een kenmerkend onderdeel van het halle-huis-type, zoals bij de Vjeanse boerderijen van voor de brand van 1905. Na 1905 bouwde men een stenen voorgevel. Een ander kenmerk is bijvoorbeeld de dakrand, die aan de ene zijde lager is dan  aan de andere. De voorzijde was voor bewoning en bestond uit een woonkeuken en één of meer slaapkamers met een vloer, die was ingelegd met keitjes en hierin zat een open plek voor de kookpot. Het achterste gedeelte is voor het vee met daarboven de hooizolder. Door de grote deuren aan de achterzijde kon een boerenwagen met hooi naar binnen rijden.

De boerderij is genoemd naar de laatste bewoners. Rond 1800 kwamen Hendrik Peddemors en echtgenote  Maria van 't Wel bij het kinderloos gebleven echtpaar  van Utert inwonen. Hendrik Peddemors was afkomstig uit Marle, zijn vrouw Maria was een geboren Vriezenveense.  Na de dood van van Utert in 1823 hebben vier geslachten Peddemors  de boerderij  bewoond. De laatste waren de gebroeders Jan Willem en Johannes Hendrikus, die in de beginjaren '60 zijn overleden. Vele ouderen kunnen zich deze Peddemorskeerlties nog wel herinneren, op klompen voort schuifelend  rond de boerderij.

Na het overlijden van de laatste Peddemors kocht de gemeente Vriezenveen de boerderij om hem van de slopershamer te redden . 

Op 6 april 1971 werd de Peddemorsboerderij, kadastraal geregistreerd onder nummer G 1750/38 , met als hoofdperceel  Westeinde 342 te Vriezenveen,  op de Rijksmonumentenlijst geplaatst.

Op 28 december 1999 werd de Stichting Peddemorsboerderij opgericht. De gemeente heeft het beheer van de Boerderij  en de functionaliteit aan de stichting  overgedragen.  De Peddemorsboerderij  heeft de functie van museumboerderij. Het stichtingsbestuur  organiseert jaarlijks samen met andere vrijwilligers enkele  vaste evenementen  (o.a. een foto - en kunstexpositie, kerstmarkt)  Er kunnen lezingen worden gehouden en de boerderij is erg geschikt als tentoonstellingslocatie van kunstzinnige aard in een sfeervolle nostalgische omgeving.

De boerderij is enkele malen gerestaureerd en meer aangepast om hem beter geschikt te maken voor zijn huidige bestemming. 

Ook de Peddemorsboerderij snakt naar het eind van Corona om haar deuren weer voor het publiek te mogen openen.

20170909 kunstenaar Piet Lampen op Open Monumentendag.

In de loop van de tijd zijn er vele Open Monumentendagen klakkeloos aan ons voorbij gegaan. Maar op deze dag, zaterdag 9 september besloten we om onze lokale kennis van architectuur, historie, kunst en oude ambachten wat op te vijzelen.  Daarvoor hadden we een drietal locaties in eigen woonplaats Vriezenveen uitgekozen, namelijk de Smeltschuur, het Harmsenhuis  en de Leemansmolen. 

De eerste twee waren mij wel bekend vanuit publicaties en boeken maar nog nooit door mij met een bezoek vereerd;  een ernstige  tekortkoming voor een geboren en getogen Vriezenvener, die zich wel degelijk van de eigen lokale historie bewust is.

We reden als eerste naar het Oosteinde, naar de Smeltschuur  en we hadden geen enkel  idee van wat we daar in die toonzaal van Raab Kärcher nog meer zouden kunnen aantreffen.

Na een warm ontvangst betraden we deze rechthoekige ruimte om te constateren dat de historische waarde  als  vertrekpunt van de Rusluie naar Sint Petersburg groter is dan het bouwwerk zelf. Het is inderdaad een mooi fraai gerestaureerd gebouw maar het lijkt wel te zijn opgeslokt door zijn omgeving.  Je moet er wel van weten en er dan gericht naar zoeken.

Eenmaal binnen werd ik als liefhebber van realistische kunst met een voorliefde voor portrettekenen toch wel blij en zeer aangenaam verrast door de daar ten toon gestelde werken van plaatsgenoot Piet Lampen.  Een groot deel bestond uit portrettekeningen. 

Met recht echte sieraden tussen de sierstenen van Raab Kärcher. 

Sprekende beelden met een fijngevoeligheid voor detail,  in fijne lijntjes van rimpeltjes en schaduwvlakken,  die aan de portretten hun  karakteristieke  gezichtsuitdrukkingen meegeven.  Daar moet naar kijken, het indrinken en laten bezinken om het helemaal tot je door te laten dringen. Dan proef je kunst.

Ik sprak Lampen en hoorde dat zijn liefde voor tekenen al dateert vanaf de lagere school. Het is verrassend om achter een mij alleen van gezicht bekende plaatsgenoot ineens een ware kunstenaar te ontdekken.  Zo schuilen er  vermoedelijk wel meer verborgen talenten in de  Vriezenveense samenleving.

Ze mogen zich best wat meer presenteren en etaleren via de bekende lokale of regionale podia en ook de Vriezenvener (ik incluis) zou zich wat meer voor de lokale kunst kunnen interesseren en het waarderen.

Na dit eerste bezoek aan de Smeltschuur was mijn Open Monumentendag al volledig geslaagd.

Piet Lampen presenteert zich als autodidactisch beeldend kunstenaar , die zich vooral bezig houdt met tekenen en schilderen maar ook andere kunstvormen zijn hem niet vreemd (bijv. houten sculpturen)

Wilt u meer weten;  hij heeft een eigen website: www.pietlampen .nl  en op social media is hij te vinden met een Facebook account onder eigen naam.

Tussen 5 en 28 oktober presenteren amateur kunstenaars uit de gemeente Twenterand weer hun werken in de Peddemorsboerderij,Westeinde 342 te Vriezenveen.

Ik heb  het in mijn agenda gezet. Het is zelfs waarschijnlijk, dat ik er meer dan één keer zal komen.